ابزار منو ثابت

ادونيس استفالس

 

مشخصات ظاهري:

ادونيس يا ادونس استفالس گياهي است علفي، يك ساله و يا دو ساله كه داراي ساقه‌اي به ارتفاع 20 تا 50 سانتي‌متر است. ادونيس ريشه باريك دراز و برگ‌هايي با بريدگي‌هاي بسيار، نخي شكل وعاري از تار دارد،‌ در ضمن لكه تيره رنگي در قاعده گلبرگ‌هاي آن ديده مي‌شود كه بهترين وسيله‌ي تشخيص اين گياه است. ميوه‌ي آن از فندقه‌هايي تشكيل مي‌يابد كه در مجموع ظاهر استوانه‌اي شكل پيدا مي‌كند. لازم به ذكر است كه با پرورش دادن اين گياه، نمونه‌هايي ديگري با گلبرگ‌هاي زياد، پرپر و به رنگ‌هاي متفاوت به دست آمده است.

گياه مزبور در مزارع، كنار جاده‌ها و مكان‌هاي مرطوب رشد مي‌كند و گل‌هاي زيباي آن كه رنگ قرمز خوني دارند، در ماه‌هاي ارديبهشت تا مرداد ظاهر مي‌شوند. به ندرت نيز از نمونه‌هاي ديگر آن ممكن است گل‌هاي قرمز مايل به زرد پيدا كنند.

خواص:

ادونيس استفالس ادرار آور و تقويت كننده قلب مي‌باشد. همچنين از برگ‌هاي آن به عنوان مدر و ملين و نيز از بين برنده سنگ كليه درماني به عمل مي‌آيد. در برخي مناطق از اين گياه براي درمان آب آوردن انساج استفاده مي‌نمايند.

محل رويش:

بلوچستان-شيراز-اطراف بوشهر-اصفهان-بروجرد-خرم‌آباد-در عمارلو گيلان-هفت تپه دزفول-ورامين-كرج-اطراف تهران و ...

.........................................................................................

اذخر

 

نام‌هاي ديگر:

خلال ماموني-تبن مكه-اذخر مكي-كاه مكه-گربه دشتي.

مشخصات ظاهري:

اذخر، گياهي چند ساله، داراي ساقه راست و به ارتفاع 30 الي 40 سانتي‌متر است و چون برگ‌هاي باريك و دراز، به وضع پرپشت دارد،‌به صورت بوته فشرده جلو مي‌كند. برگ هاي آن ظاهري باريك و دراز و منتهي به نوك تيز دارند.

از مجموع سنبلك‌هاي آن، سنبله‌هاي درازي با ظاهر مشخص به وجود مي‌آيد.

خواص: از اذخر در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آيد:

رماتيسم-دردهاي عصبي-تب-صرع كودكان-برونشيت و ...

محل رويش:

در ارتفاعات 2700 متري كوه جوپار كرمان-بلوچستان-قصرشيرين-صالح آباد و ...

.........................................................................................

 

ازگيل

 

نام‌هاي ديگر: كونوس دار- سر-يني دنيا-كنس-زر-تورش سر-كوندوز و ....

مشخصات ظاهري:  ازگيل،‌درختچه و يا درخت كوچكي به ارتفاع 5 تا 6 متر است و اغلب جنگل‌هاي نواحي معتدله آسيا و اروپا مي‌رويد.درخت ازگيل، ساقه‌هاي خاردار، برگ‌هاي بيضوي دراز، نوك تيز با دندانه‌هاي كوچك و گل‌هاي درشت، سفيد رنگ و گاهي صورتي دارد. ميوه‌اش كروي شكل مي‌باشد.

خواص: از ازگيل در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آيد: ورم روده-تقويت كننده اسهال‌هاي ساده-خونريزي‌هاي داخلي-زياد كردن ادرار-آفت-ورم مخاط گلو و ...

محل رويش: قره داغ-اطراف تهران-دره چالوس-كجور-مازندران-بندر گز-دره تالار (بين قائم شهر و پل سفيد)-آذربايجان-اطراف رشت-لاهيجان-بندرانزلي-دامنه‌هاي جنگل حاجي امير در 28 كيلومتري شمال شرقي اردبيل و ...

.........................................................................................

اسپرس

 

نام‌هاي ديگر: انوبروخيس-عرن

مشخصات ظاهري: اسپرس گياهي است يك ساله، كه داراي گونه‌هاي مختلف مي‌باشد. اين گياه، برگ‌هاي مركب از برگچه‌هاي متعدد بيضوي و نوك تيز و گل‌هايي به رنگ‌هاي صورتي، سفيد، مايل به بنفش و ... دارد. طول ساقه‌هاي گونه‌هاي مختلف آن متفاوت بوده و بين 8 تا 60 سانتيمتر متغير است. ميوه‌اش نيام و محتوي دانه‌هاي صاف كروي يا كم وبيش مسطح است.

خواص: از اين گياه بيشتر به عنوان زياد كننده تعرق استفاده به عمل مي‌آيد.

محل رويش: آذربايجان-اروميه-لرستان-شهرستانك-البرز و ...

.........................................................................................

اسطوخودوس

 

نام‌هاي ديگر:

لاوند-خزامي و ...

مشخصات ظاهري:

اسطوخودوس، گياهي است بوته‌اي با ساقه‌اي منشعب و پوشيده از برگهاي باريك است.در انتهاي ساقه‌ها خوشه‌اي از گل‌هاي آبي رنگ مايل به بنفش مي‌رويد.ميوه‌ي آن فندقه است. اين گياه در ماه‌هاي تير الي مرداد شروع به گلدهي مي‌كند. زادگاه اصلي اسطوخودوس قسمت شرقي مديترانه مي‌باشد و اغلب در باغ‌ها و مزارع كشت مي‌شود. به منظور استفاده دارويي از گياه مزبور، ساقه‌هاي گلدار آن را چيده و پس از آنكه گل‌ها روي ساقه خشك شدند، آنها را جمع آوري نموده و به مصرف درماني مي‌رسانند.

خواص: از اين گياه بيشتر در موارد، رماتيسم، بي‌خوابي، ضعف اعصاب  و همچنين به عنوان تقويت كننده استفاده مي‌شود. در استعمال خارجي نيز از آن در شستشوها و كمپرس‌ها استفاده درماني به عمل مي‌آورند.

محل رويش: آذربايجان-علمدار-كوه‌هاي ميانه-مرند-هشترود و ...

.........................................................................................

اسفرزه

 

نام‌هاي ديگر:

قارني ياروخ-برزقطوناء-اسپرزه-جشيشه البراغيث.

مشخصات ظاهري:

اسفرزه، گياهي است يك ساله به ارتفاع 10 تا 35 سانتيمتر كه برگ‌هاي باريك، دراز، نوك تيز و مجتمع به وضع متقابل يا 3 تايي برروي ساقه دارد. گل‌هاي آن به وضع مجتمع در كناره برگ‌هاي قسمت انتهايي ساقه، به صورت سنبله‌هايي واقع  برروي پايه بلند ظاهر مي‌گردد، داراي براكته‌هاي باريك در قاعده گل آذين هستند و ميوه‌اش پوشينه، شكوفه، دو خانه و محتوي يك دانه كوچك و لغزنده و به رنگ قهوه‌اي در هر خانه‌ است.

خواص:

از دانه اسفرزه بيشتر در موارد: نزله‌هاي مزمن، اسهال‌هاي ساده، التهاب كليه و مثانه و خونريزي ريه استفاده مي‌شود. از برگ آن نيز به عنوان التيام دهنده زخم و جراحات و همچنين به عنوان ملين استفاده مي‌شود.

محل رويش:

ماسه زارهاي ساحل درياي خزر-از بندرانزلي تا نوشهر-بم-كرمان-مسجد سليمان-ايلام-لرستان-در ارتفاعات 300 متري رودبار-دشت گرگان-آذربايجان و ...

.........................................................................................

اسپند

 

نام‌هاي ديگر: عذبه-اسپند-غلفه الذئب-حرمل و ...

مشخصات ظاهري:

اسپند گياهي است علفي، پايا كه به ارتفاع 30 تا 40 سانتي‌متر و حتي بيشتر نيز مي‌رسد. اسپند ظاهري بوته مانند، پربرگ، به رنگ سبز زيبا و برگ‌هايي با تقسيمات باريك، دراز و نامنظم دارد. گل‌هاي درشت و زيباي آن داراي 5 كاسبرگ باريك و 5 گلبرگ بزرگ به رنگ سفيد مايل به سبز است. ميوه‌اي آن،‌پوشينه و كروي مي‌باشد.

خواص: از دانه اسپند بيشتر به ضدعفوني كردن هوا و همچنين به عنوان خواب آور، زياد كننده تعريق، دافع كرم و قاعده آور استفاده درماني به عمل مي‌آيد.

محل رويش:

نواحي باير و اطراف كوير-جاده تهران به قم-دامغان-سمنان- قزوين-كاشان-نيشاپور-بيرجند-گناباد-خراسان-سيستان-بلوچستان-بوشهر-كرمان-لرستان-تبريز-اطراف كرج و ...

.........................................................................................

آسه

 

نام‌هاي ديگر:

خولان-باكس ثرون

مشخصات ظاهري:

آسه، درختچه‌اي است به ارتفاع 2 تا 5 متر و داراي شاخه‌هاي فراوان كه برگهاي آن بيضوي دراز، نوك تيز و گلهاي آن به رنگ بنفش و واقع در كنار برگها است. ميوه گوشت دار و بيضوي دارد كه پس از رسيدن به رنگ قرمز يا نارنجي در مي‌آيد. آسه به حالت وحشي در منطقه وسيعي از اروپا، آسيا (از جمله ايران) و ... پراكنده شده است.

خواص:

در موارد زير از آسه، استفاده درماني به عمل مي‌آورند:

زياد كردن ادرار-‌بي‌خوابي-يبوست-اخلاط-تشنج-سياه سرفه-سرفه‌هاي تشنجي-قاعدگي-بواسيرهاي خوني-آب آوردن انساج-تقويت نيروي جنسي-تقويت بينايي و ...

محل رويش:

نواحي خشك جنگل‌هاي حاشيه درياي خزر-كرمان-لرستان-خوزستان-جزيره خارك-در ارتفاعات 2000 متري يزد-بوشهر-بلوچستان و ...

.........................................................................................

آش انگور

 

نام‌هاي ديگر:

خوشه انگور-شر-عوسج-شجره الدكن-خرزل-اشنگور-الجاره-كلي كك و ...

مشخصات ظاهري:

آش انگور، درختچه‌اي است به ارتفاع 2 تا 3 متر كه به ندرت در شرايط مساعد به ارتفاع 6 تا 8 متر نيز مي‌رسد. شاخه‌هاي فراوان و متقابل آن، وضع بسيار نامنظم و كج و معوج، از بهترين وسيله تشخيص گياه به شمار مي‌آيد. شاخه‌هاي آش انگور خار دار است.

برگ‌هاي آن متقابل، دندانه‌دار، كرك، به طول 3 تا 6 سانتي‌متر و حتي 13 سانتي‌متر، به عرض 2 تا 5 سانتي‌متر و داراي 3 تا 4 زوج رگبرگ‌ كماني درا طراف رگبرگ مياني است. گل‌هايي كوچك به رنگ زرد مايل به سبز، دوپايه، مجتمع به تعداد نسبتا زياد وبه حالت فشرده در كناره برگ‌ها دارد. ميوه‌ي آن به بزرگي يك نخود و به رنگ سياه، پس از رسيدن كامل است. در داخل ميوه‌ي آن، درون شيره‌اي به رنگ قرمز مايل به سبز يا مايل به بنفش، 2 تا 4 دانه جاي دارد.

خواص: از شيره آش انگور بيشتر در موارد: يبوست،( پرخوني)،‌زياد كردن ادرار، آب آوردن انساج و استفاده درماني به عمل مي‌آيد.

محل رويش: جنگل‌هاي حسن بگلو آذربايجان-لاهيجان-خلخال-در ارتفاعات 2400 متري كلاردشت مازندران-پل زنگوله و ...

.........................................................................................

افتيمون

 

نام‌هاي ديگر:

شكوثا- شكوث-حماض الارنب

مشخصات ظاهري:

افتيمون، گياهي است علفي، يك ساله و پيچنده كه به حالت انگلي برروي عده‌اي از گياهان علفي به سر مي‌برد.

نحوه‌ي تشخيص آن از گونه‌هاي مشابه به اين صورت است كه در نوع اصلي ساقه‌ها، ظريف، باريك، قابل انعطاف، صاف و منشعب مي‌باشند.گل های آن مايل به زرد و صورتي ديده مي‌شود. اواخر بهار تا پاييز زمان گل دادن افتيمون مي‌باشد. گل‌هاي آن مركب از قطعات پنج‌تايي و مجتمع و به وضع فشرده يا ظاهر كروي، در طول ساقه و در كنار فلس‌ها است.

خواص:

از افتيمون بيشتر در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آيد:

زياد كردن اشتها-صفرا-التيام و شستشوي زخم‌ها-اسكوربوت-يبوست-ضعف دستگاه هاضمه-دفع گازهاي روده و ...

محل رويش:

در 200 الي 500 متري كوه لاله زار-در 2900 متري كوه جوپار كرمان-جزيره قشم-جزيره هرمز-كازرون-بندرعباس-در 2600 متري شاه كوه اصفهان-در ارتفاعات 2400متري جنگل پل زنگوله-كندوان-شوش-كرج-همدان-اطراف تهران و ...

.........................................................................................

افسنطين

 

نام‌هاي ديگر:

كشوث رومي-دسيسه

مشخصات ظاهري:

افسنطين، گياهي است علفي، پايا به ارتفاع 40 تا 60 سانتي‌متر و يا 100 سانتيمتر. برگ‌هايي متناوب با بريدگي‌هاي باريك و عميق تا حد رگبرگ مياني دارد ولي به نسبتي كه به فاصله‌ي برگ از قاعده ساقه دور باشد، بريدگي‌ها كمتر مي‌شود. سطح فوقاني و تحتاني برگ پوشيده از تارهاي فراوان است و چون ساقه و انشعابات آن نيز اين حالت را دارد، مجموعاً به رنگ خاكستري روشن با ظاهر كاملا مشخص جلوه مي كند. كاپيتول‌هاي آن كوچك، به تعداد خيلي زياد و داراي پهنايي بين 3 تا 4 ميلي‌متر با حالت آويخته است. ميوه‌ي آن فندقه، بسيار كوچك و داراي سطح صاف است.

از همه‌ي قسمت‌هاي آن بوي تند به مشام مي‌رسد.

خواص:

از افسنطين در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آيد:

ضعف قلب-تب-زياد كردن ادرار-عدم امكان دفع خون قاعدگي-كرم-عفونت-تقويت دستگاه هاضمه-و قلب-آب آوردن انساج-ترشحات رحم-التيام زخم‌ها.

محل رويش:

خراسان-در 2200 متري آبگرم-در 1550 متري گردنه حيران 64 كيلومتري مشرق اردبيل-آستارا-گيلان-پل زنگوله-دره هراز و ...

.........................................................................................

اقحوان

 

نام‌هاي ديگر:

شجره مرين-منيات-كركاش و ...

مشخصات ظاهري:

اقحوان، گياهي است 2 و يا چندساله كه داراي ساقه‌اي به ارتفاع 30 تا 80 سانتي‌متر است. برگ هايي نرم، به رنگ سبز روشن، منقسم به قطعات برگچه مانند و دندانه دار دارد. كاپيتول‌هاي‌ آن مركب از دو نوع گل،‌يكي زبانه‌اي و به رنگ سفيد، واقع در حاشيه و ديگر لوله‌اي و به رنگ زرد و واقع در ناحيه وسط است و چون گلها پس از شكفتن،‌به صورت گل آذين ديهيم، در راس ساقه جلوه مي كنند، به اين خاطر منظره زيبايي را بوجود مي‌آورند.

خواص:

از اقحوان بيشتر در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آورند.

تقويت معده-تشنج-اسهال-قاعدگي-تب-عفونت-كرم-اختلالات دستگاه هاضمه-قولنج-نفخ-ضعف اعصاب-ترشحات مهبل-ميگرن-سردرد-نقرس-بيماري‌هاي رحمي با منشاء عصبي-هيستري-ضعف دستگاه گوارش و ...

محل رويش:

شيره كوه-شاه كوه-فيروز كوه-دامغان-اطراف كرج-قزوين-كوه دماوند-خراسان در 32 كيلومتري مشرق شهركرد-آذربايجان-در 1700 متري داماش در 1300 الي 3000 متري ارتفاعات كندوان-مازندران-جنگل لوه-گرگان و ...

.........................................................................................

آقطي

 

نام‌هاي ديگر: پلم-پلخون-شون-شوند-خمان صغير-خاما آقطي- پليم.

مشخصات ظاهري:

آقطي، گياهي است علفي و به ارتفاع 1 تا 2 متر كه برگ‌هاي آن داراي 5 يا 6 و گاهي 9 برگچه بيضوي دراز، نوك تيز و دندانه دار است. گل‌هاي مجتمع آن، رنگ سفيد مايل به گلي دارند و پس از رسيدن نيز به ميوه‌هاي كوچك، كروي و به رنگ سياه مايل به ارغواني تبديل مي‌گردند. از تمام قسمت‌هاي گياه مزبور بوي تند ونامطبوعي متصاعد مي‌شود، كه اين خود از مشخصه‌هاي مناسب براي تشخيص آن در منطقه مي‌باشد، زيرا بوي تند آن اطراف را فرا مي‌گيرد. پوست ساقه، ريشه، گل، ميوه و دانه اين گياه، داراي خاصيت درماني است ولي اگر به مقادير زياد مصرف گردند، موجب ايجاد ناراحتي مي‌گردد.

خواص:

از آقطي بيشتر در موارد زير استفاده به عمل مي‌آيد: زياد كردن ادرار-يبوست-بيماري‌هاي پوستي-زياد كردن تعريق-التهاب بافت‌ها-استسقاء-ورم مفاصل-گلو درد و ...

محل رويش:

بندرگز- مازندران-(دره هراز) در 1000 متري كوهرنگ-گيلان-قزوين-اطراف كرج-سواحل درياي خزر و ...

.........................................................................................

آقطي سرخ

 

مشخصات ظاهري:

درختچه‌اي است به ارتفاع 2 تا 4 متر و داراي ظاهري زيبا كه برگ‌هاي آن مركب از 5 يا 7 برگچه دندانه دار با دمبرگ فرعي كوتاه و ظاهر بيضوي دراز است.

گل‌هايي به رنگ سفيد مايل به سبز و مجتمع به صورت خوشه‌هاي بسيار منشعب دارد و چون اين برگ‌ها قبل از پيدايش در گياه ظاهر مي‌شوند، منظره آن زيبا مي‌شود.

از مجموعه‌هاي گل‌هاي آن بوي ملايمي به مشام مي‌رسد. ميوه آن كه در اواخر تابستان به مرحله كامل رسيدن مي‌رسد-رنگ قرمز مرجاني و بسيار زيبا دارد.

خواص: از شيره ميوه آقطي سرخ بيشتر به عنوان زياد كننده عرق استفاده مي‌گردد.

محل رويش:

آقطي سرخ به حالت خودرو در دشتهاي نواحي مختلف، مخصوصاً دامنه‌هاي منتهي به جنگل‌هاي وسيع رشد مي‌كند. در ايران معمولاً اين گياه را پرورش مي‌دهند.

 ........................................................................................

 

اكسير تركي

 

نام‌هاي ديگر: وج-عود الوج

مشخصات ظاهري:

اكسير تركي، گياهي علفي و داراي برگ‌هايي كم و بيش شبيه برگ زنبق است. اين گياه ریزوم افقي و استوانه‌اي شكل دارد كه در سطح فوقاني آن اثر برگ‌هاي ازبين رفته ولي در سطح تحتاني،ريشه‌هاي متعدد ديده مي‌شود. برگ‌هاي آن متناوب، غلاف دار، باريك و دراز، به طول 50 تا 60 سانتي‌متر و داراي 2 لبه نسبتا تيز مي‌باشند.

گلهاي نر و ماده داشته و به رنگ زرد و مجتمع به صورت سنبله مخصوص دارد. هرگل آن 6 پرچم و يك مادگي با كلاله بدون پايه دارد كه پوششي مركب از قطعات 6 تايي، آنها را از خارج فرا مي‌گيرد. ميوه‌اش پوشينه، داراي سه سطح مشخص و محتوي سه دانه و محصور در كاسه گل است.

خواص: اكسير تركي محرك، مقوي و ضد نزله مي‌باشد. همچنين در موارد زير نيز مورد استفاده درماني قرار مي‌گيرد: سوء هاضمه-ضعف دستگاه گوارش- زياد كردن ادرار-زياد كردن تعريق-نقرس-كم خوني-زردي-خونريزي بيني-خونريزي‌هاي رحم-درد كليه-نرمي استخوان-التهاب و بيماري‌هاي كبدي.

محل رويش: اكسير به صورت خودرو در كنار رودخانه‌ها و جريان‌هاي آب رشد مي‌كند به اين خاطر اين گياه در اكثر نواحي ايران بخصوص در بلوچستان و نواحي غرب ديده مي‌شود.

.........................................................................................

اكليل الجبل

 

نام‌هاي ديگر:

رومارن-اكليل كوهي-حصالبان

مشخصات ظاهري:

اكليل الجبل گياهي است پايا، بسيار معطر و داراي ساقه‌هاي چوبي به ارتفاع 50 سانتي‌متر الي 1 متر كه برگهاي متقابل با كناره برگشته، باريك و دراز، نوك تيز و نسبتا خشن دارد. سطح فوقاني پهنك برگ آن نيز به علت فاقد بودن تار،‌بهرنگ سبز ولي سطح تحتاني آن،‌ بر اثر پوشيه بودن از كرك به رنگ تقريبا سفيد است. گل‌هاي آن رنگ آبي روشن و گاهاً سفيد دارد و در قسمت داخلي آن، لكه كوچك و بنفش رنگ ديده مي‌شود.

خواص: از اكليل الجبل در موارد زير استفاده مي‌كنند: زياد كردن ادرار-تشنج- صفرا-تقويت معده-التيام زخم‌ها-بيماري‌هاي كبد-يرقان-ضعف عمومي-خستگي مفرط-بي‌حالي در دوره نقاهت-نزله‌هاي مزمن-آسم-سياه سرفه-سرفه‌هاي تشنج آور-آب آوردن انساج-ميگرن-تپش قلب-سرگيجه-ترشحات مهبلي-قطع قاعدگي-سوء هاضمه و ...

محل رويش: اكليل الجبل به خاطر داشتن برگ‌هاي سبز دائمي و زيباي خاص در اكثر نقاط ايران پرورش داده مي‌شود. در برخي مناطق از جمله آذربايجان نيز به طور خودرو رشد مي‌كند.

.........................................................................................

آلاله

 

نام‌هاي ديگر:

زغليل-زغلنته

مشخصات ظاهري:

آلاله، گياهي است يك ساله، به ارتفاع 15 تا 60 سانتي‌متر و داراي ساقه منشعب و توخالي كه برگ‌هاي آن داراي پهنكي با بريدگي‌هاي عميق و گل‌هايش به رنگ زرد روشن است. هر پايه گياه در محيط‌هاي مساعد، تعداد فراواني در حدود 70 تا 100 گل مي‌دهد.

خواص: اين گياه با اينكه سمي مي‌باشد و در زمان‌هاي قديم آن را براي ايجاد مسموميت به كار مي‌بردند ولي در سال 1798 ميلادي، دانشمندي به نام گيلبرت، مصرف 2 گرم شيره گياه مزبور را كه در يك ليتر آب رقيق شده باشد، در درمان تنگي نفس، بيماري سل، زردي، اولسرهاي مثانه و .... توصيه نمود.

محل رويش: آلاله بيشتر در گل‌ و لاي مناطق مردابي، گودال‌ها، كنار استخرهاي طبيعي و ... رشد مي‌كند. اين گياه را مي‌توان در مناطقي از جمله بندر انزلي، پيربازار،لاهيجان و اطراف تهران مشاهده نمود.

توجه: اين گياه سمي مي‌باشد. بنابراين مصرف آن نيز پزشك الزامي است.

.........................................................................................

انجبار

 

مشخصات ظاهري:

انجبار، گياهي است پايا، به ارتفاع 20 تا 75 سانتيمتر و داراي ريزوم استوانه‌اي نسبتا مسطح كه ساقه‌ي هوايي آن، حالت قائم و ظاهر خط دار و عاري از كرك دارد. برگ‌هاي آن متناوب با كناره موجدار و پهنك آن به رنگ سبز شفاف در سطح فوقاني ولي سبز مايل به سفيد در سطح تحتاني است. انواع برگهاي واقع در قسمتهاي پايين ساقه، بزرگ و نوك تيز و داراي دمبرگ دراز ولي انواع واقع در قسمت‌هاي انتهايي ساقه، كوچكتر و بدون دمبرگ مي‌باشند، به طوري كه قاعده پهنك ساقه را فرا مي‌گيرد. گل‌هاي آن رنگ گلي دارد و به صورت سنبله انتهايي استوانه‌اي شكل مجتمع مي‌گردد.

خواص: انجبار خاصيت قابض، مقوي و التيام دهنده دارد. همچنين از آن در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آورند: اسهال-ترشحات مخاطي-ترشحات مهبلي-ورم مجاري ادرار-خونريزي‌هاي ساده-تب نوبه-نزله‌هاي مزمن-بي اختياري دفع ادرار-زخم مخاط دهان و لثه (به صورت غرغره)-بواسير-خراش‌هاي ناحيه مقعد و ...

محل رويش: انجبار در نواحي مرطوب، مناطق باتلاقي و نقاط كوهستاني مي‌رويد. انجبار را مي‌توان در برخي مناطق ايران از جمله : كوه سهند آذربايجان-همدان-اشتران كوه لرستان و مسجد سليمان مشاهده نمود.

.........................................................................................

انجدان رومي

 

مشخصات ظاهري:

انجدان رومي، گياهي علفي، پايا داراي ساقه ضخيم استوانه‌اي به قطر 3 تا 4 سانتيمتر و به ارتفاع 1 تا دو متر است. برگ‌هاي ضخيم، گوشتدار، منقسم به برگچه‌هايي با ظاهر لوزي شكل و دندانه‌هاي نامساوي، به رنگ سبز تيره شفاف و منتهي به دمبرگ استوانه‌اي مشخص  دارد. زيرين‌ترين برگ آن به طول 70 سانتيمتر مي‌رسد. گل‌هاي آن بسيار كوچك، به ابعاد 3 ميليمتر، به رنگ زرد و مجتمع به صورت چتر است. ميوه‌ي آن بيضوي دراز، به طول 5 تا 7 ميليمتر، به رنگ زرد يا قهوه‌اي و بسيار معطر، پس از رسيدن است.

خواص: از انجدان رومي بيشتر در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آورند، قطع حالت قاعدگي-هضم غذا-تقويت معده-تصفيه نمودن خون-زياد كردن ادرار –زردي-نقرس-نارسايي‌هاي كبدي و كليوي-رماتيسم-ورم كليه و مثانه-كم خوني-ميگرن و ضعف عمومي.

محل رويش: انجدان رومي در نواحي مختلف پرورش داده مي‌شود. و در برخي مناطق به صورت نيمه وحشي از جمله در كوه هزاران كرمان (در 3400 متري بين كرمان و بندرعباس) نيز مشاهده مي‌شود.

.........................................................................................

انجره

 

نام‌هاي ديگر: شقف-زغاف-شوك الضب

مشخصات ظاهري:

انجره، گياهي است چند ساله و داراي ساقه‌ كوتاه، منشعب و خشن، كه برگ هاي ساده با ظاهر بيضوي دراز و عاري از دمبرگ دارد.

كناره برگهاي آن در قاعده ساقه،‌صاف و داراي خارهاي ظريف ولي در قسمت بالاي آن دندانه‌دار خاردار است. گل‌هاي آبي رنگ و زيباي آن، در براكته‌هاي نوك تيز و خاردار به طول 5/2-2 سانتي‌متر جاي دارد و در مجموع به صورت گل آذين خوشه ظاهر مي‌شود. ميوه‌ي آن پوشينه، تخم‌مرغي و نوك تيز، به طول متوسط 5 سانتي‌متر و حتي بيشتر و محتوي دودانه است.

خواص:‌ برگ انجره اشتهاآور، قابض و مقوي مي‌باشد. از آن در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آورند. عدم امكان دفع ادرار-ناراحتي‌هاي رواني-اسپاسم مثانه-تقويت نيروي جنسي-زياد كردن ادرار-بيماري‌هاي كبد و طحال-سرفه-التهاب و ...

محل رويش: انجره در مناطق وسيعي از نواحي گرم كره زمين از جمله ايران رشد مي‌كند. و بيشتر در جنوب ايران، كوه جبل كرمان، لار، بندرعباس، بلوچستان و ... يافت مي‌شود.

.........................................................................................

آنغوزه

 

نام‌هاي ديگر:

آنگوزاكما-خوراكما-كورن كما.

مشخصات ظاهري:

آنغوزه، گياهي است علفي و بزرگ كه داراي ريشه‌ راست، گوشتدار و نسبتا ضخيم و ساقه‌اي قوي، خشن، فيبري و با ظاهري مشخص كه در پنج سال اول منحصراً داراي تعداد برگ واقع بر روي سطح زمين مي‌گردد. به تدريج از بين برگ‌هاي آن (كه معمولاً ظاهري غبارآلود دارند)، ساقه‌اي راست،‌ تقريباً استوانه‌اي و گوشتدار خارج مي‌شود كه ارتفاع ي متجاوز از 2 تا 5/2 متر پيدا نموده، در انتها به مجموعه‌اي از گل‌هاي زردرنگ و مجتمع به صورت گل‌آذين چتر مركب ختم مي‌شود.

خواص: آنغوزه قاعده آور، دافع كرم و ضد تشنج مي‌باشد. همچنين در موارد زير نيز از آن استفاده درماني به عمل مي‌آيد: بيماري‌هاي دستگاه تنفسي (با منشاء عصبي)-اسپاسم دستگاه هاضمه و حنجره-آسم-يبوست (به خصوص در افراد مسن) و ....

محل رويش: در 65 كيلومتري جهرم-كرمان-خراسان-بلوچستان و ...

.........................................................................................

اوجا

 

نام‌هاي ديگر:

گل پردار-سمد-وج-له‌لي-قره‌آغاج-لو-وزم

مشخصات ظاهري:

اوجا، درختي بزرگ و داراي پوست سخت، خشن و شكاف دار است. برگ‌هاي منفرد آن، ظاهر بيضي شكل، نوك تيز و پهنك غير متقارن نسبت به رگبرگ مياني دارند، به علاوه پوشيده از كرك مي‌باشند و در موقع لمس كردن خشن به نظر مي‌رسند.

گل‌هاي آن عاري از دمبرگ و مجتمع به صورت دسته‌هايي بر روي شاخه‌ است. كاسه گل آن 4 تا 8 قسمتي است و در داخل آن نيز 4 تا 8 پرچم‌ جاي دارد. ميوه‌ي آن به طول 3 و به عرض 5/1 سانتيمتر است.

خواص : از اوجا در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آيد: زياد كردن تعريق-زياد كردن ادرار-التيام زخم‌ها-اسهال‌هاي ساده-نقرس-رماتيسم-تب‌هاي نوبه-بي‌خوابي و ...

محل رويش: اوجا،‌در حاشيه جنگل‌ها، مناطق كوهستاني و كنار جاده‌ها مي‌رويد. محل رويش آن در ايران بيشتر:‌ ارتفاعات 900 متري قم-يزد-قزوين-كرج-خراسان- آذربايجان-شمال جنگل كندوان-اطراف چالوس- مازندران-بندرگز و ... مي‌باشد.

.........................................................................................

 

اوکالیپتوس

 

اوكاليپتوس، درختي است زيبا كه ارتفاع آن به 80 تا 100 متر نيز مي‌رسد. پوست ساقه‌ي اوكاليپتوس، رنگ قهوه‌اي مايل به زرد دارد و به آساني از ساقه جدا مي‌گردد. برگ آن بر حسب جوان و يا مسن بودن گياه فرق مي‌كند.

 

در شاخه‌هاي جوان، برگ‌هاي وضع متقابل، افقي و تقريبا عاري از دمبرگ دارند. شكل ظاهري آنها بيضوي دراز و مدور در قسمت قاعده پهنك است. كناره پهنك برگ‌هاي آن صاف است. طول آنها در حدود 10 تا 15 سانتي‌متر و عرض آنها 4 تا 8 سانتي‌متر مي‌باشد. در درختان مسن، برگ‌هاي به حالت منفرد برروي ساقه‌بوده و هر يك به يك دمبرگ باريگ به طول 2 تا 3 سانتيمتر ختم مي‌شوند. پهنك برگ درختان مسن،‌باريك و دراز، عاري از تار، منتهي به نوك باريك و داراي قسمت انتهايي خميده است. رنگ آنها سبز يا سبز مايل به زرد در هر دو سطح پهنك مي‌باشد.

 

خواص : قسمت مورد استفاده اوكاليپتوس برگ‌هاي آن مي‌باشد. لازم به ذكر است با اين كه برگ اوكاليپتوس داراي خاصيت تب بر، ضدعفوني كننده و قابض دارد، ولي در مصارف داخلي مورد استفاده قرار نمي‌گيرد و از آن تنها در استعمال خارجي استفاده به عمل مي‌آورند.

 

محل رويش: اين گياه به صورت خودرو در ايران ديده نشده است. ولي به صورت پرورشي در نواحي شمالي ايران يافت مي‌شود.

.........................................................................................

 بابا آدم

 

نام‌هاي ديگر:

فيل گوش-آراقيطون-راس الحمامه

مشخصات ظاهري:

بابا آدم، گياهي است علفي،‌ بزرگ و داراي ساقه منشعب به طول 80 تا 150 سانتي‌متر و حتي بيشتر، ريشه‌اي دراز به قطر انگشت و به رنگ قهوه‌اي دارد. پهنك برگهاي آن، بسيار بزرگ و داراي حالت نسبتاً افتاده بر روي ساقه است. بزرگي پهنك برگهاي آن،‌به نسبتي كه از قاعده ساقه به راس نزديك مي‌شود، كم مي‌گردد. رنگ آن در سطح فوقاني پهنك،‌سبز تيره ولي در سطح زيرين به علت پوشيده بودن از تارهاي فراوان، سبز روشن است. ميوه‌اي آن پس از رسيدن به صورت فندقه‌اي با 3 يا 4 سطح مشخص در مي‌آيد.

خواص:از بابا آدم در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آيد:‌تصفيه خون-زياد كردن ادرار- و عرق-نقرس- رماتيسم0خارش پوستي-قندخون-سرخك-اسيداوريك-بيماري‌هاي پوستي-سنگ كليه-تب‌هاي دانه‌اي-آبله-مخملك-اگزماي خشك-تقويت پوست سر و....

محل رويش:

باباآدم به طور خودرو در دشت‌ها و نواحي مرطوب و سايه دار رشد مي‌كند. بابا آدم را مي‌توان در 1700 متري شهرستانك-خراسان-تهران-آذربايجان-بختياري-حسن بگلو-قره داغ-مازندران-گرگان-شبستر-نعمت آباد تبريز و ... مشاهده نمود.

.........................................................................................

بابونه

 

نام‌هاي ديگر:

بابونه رومي-مشرف-قراص-بابونج

مشخصات ظاهري:

بابونه، گياهي است كوچك، پرپشت به ارتفاع 10 تا 30 سانتي‌متر و داراي بويي معطر و قوي كه ساقه‌هاي خوابيده، استوانه‌اي شكل، به رنگ سبز مايل به سفيد و برگ‌هاي كوچك، متاوب، منقسم به بريدگي‌هاي باريك و نامنظم و پوشيده از كرك دارد. كاپيتول‌هاي آن به صورت منفرد در راس ساقه‌هاي ظاهر مي‌شود. در هر كاپيتول آن،‌ دو نوع گل، يكي زبانه‌اي ماده، به رنگ سفيد و ديگر لوله‌اي كه به رنگ زرد ديده مي‌شود.

خواص:

از بابونه در مواردي نظير:‌ تقويت معده-دردهاي عصبي-ميگرن-سردرد-بي‌خوابي-اختلالات زمان يائسگي-كم اشتهايي-ورم روده-كم خوني-اختلالات هاضمه-يرقان و ... استفاده به عمل مي‌آيد.

محل رويش:

بابونه بيشتر درچمن زارها، زمين‌هاي شني و استخرهاي طبيعي رشد مي‌كند.

بابونه در برخي مناطق ايران از جمله آذربايجان يافت مي‌شود.

.........................................................................................

بادرنجبويه

 

نام‌هاي ديگر:

ترنجان-حشيشه النحل-وارنگ بو

مشخصات ظاهري:

بادرنجبويه، گياهي است پايا، پرشاخه و پرپشت، به ارتفاع 30 تا 80 سانتي‌متر و حتي بيشتر كه ريشه كوچك و استوانه‌اي شكل، سخت و نسبتا منشعب درد. برگ‌هاي آن پوشيده از تار، متقابل، بيضوي، به شكل قلب و دندانه‌دار است. درازاي برگ‌هاي آن 5 تا 8 سانتيمتر و پهناي آنها 4 تا 5 سانتيمتر است. رگ برگهاي آن در سطح فوقاني پهنك، سبز تيره ولي در سطح تحتاني آن، سبز روشن است. گل‌هاي آن رنگ سفيد يا گلي دارند و به تعداد 6 تا 12 تايي در كناره برگها ظاهر مي‌شوند.

خواص: بادرنجبويه نيرو دهنده و ضد تشنج مي‌باشد. همچنين از آن در موارد زير استفاده مي‌گردد: كمك كردن به هضم غذا-زياد كردن تعريق-دل پيچه-سرگيجه-ناراحتي‌هاي عصبي-احساس چنگ زدگي در معده-بي‌خوابي-ضعف اعصاب-تقويت قلب-كم خوني-سردرد-تاخير عادت ماهانه-دردهاي عصبي-آسم و ...

محل رويش:

اطراف تبريز-در 1200 تا 1400 متري بيشه لرستان-اطراف رشت-حسن بگلو آذربايجان- در 700 متري جنگل گلستان-قزوين-كرج-گنبدطاووس-اطراف تهران و ....

.........................................................................................

بارهنگ

 

نام‌هاي ديگر:

بيزوشا-رمحاج ولك-لسان الحمل.

مشخصات ظاهري:

بارهنگ، گياهي است به ارتفاع 8 تا 50 سانتيمتر و داراي برگ‌هايي با پهنك بزرگ و واقع در سطح زمين كه در پهنك برگ‌هاي آن، 3 تا 11 رگبرگ‌ سراسري در جهت طولي ديده مي‌شود. گلهاي آن داراي جامي به رنگ خاكستري روشن يا تقريبا مايل به قرمز و مجتمع به صورت سنبله‌هاي دراز است. هر يك از اين سنبله‌ها نيز در راس دنباله‌ي بلندي منتهي به وسط برگ‌ها،‌جاي دارد. ميوه‌ي آن، پوشينه، داراي 2 خانه و محتوي 4 تا 8 دانه كوچك و بيضي شكل در هر خانه مي‌باشد.

خواص: از بارهنگ در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آيد:

تصفيه خون-نزله‌هاي مزمن-آسم-اسهال‌هاي ساده-ورم مخاط دهان-درد دندان-درد گوش-ناراحتي‌هاي دستگاه تنفسي كودكان-خونريزي ريه-اخلاط خوني-بيماري‌هاي كبدي-زردي وجود خون در ادرار-بيماري‌هاي التهابي كليه و مثانه-استفراغ و ...

محل رويش: اغلب نواحي ايران از جمله:‌ اصفهان-بلوچستان-آذربايجان-خراسان-تربت جام-كاشان-شيراز-كوه لاله زار كرمان-همدان خرم‌آباد-اروميه-كردستان- سراب-تبريز-مازندران-رشت-گرگان-لاهيجان-كرج-ري-اطراف تهران و ...

.........................................................................................

باريجه

 

نام‌هاي ديگر: قنه و ...

مشخصات ظاهري:

باريجه، گياهي است پايا و داراي ساقه ضخيم به ارتفاع 1 تا 2 متر كه برگ‌هايي به رنگ سبز مايل به خاكستري و به طول 30 سانتيمتر، پوشيده از تارهاي ريز و كوتاه، در قاعده ساقه دار. پهنك برگ آن منقسم به قطعاتي است كه بر اثر چند بار تقسيم شدن، به صورت قطعات باريك و فشرده به هم درآمده است. گل‌هاي آن زرد رنگ و مجتمع به صورت خوشه‌هاي مركب متعددي است كه اغلب به شكل دسته‌هاي فراهم در طول ساقه ظاهر مي‌گردند. چترهاي اصلي آن، داراي 6 تا 12 پايه است. ميوه‌ي آن بيضوي دراز و داراي كناره‌اي باريكتر از نصف قسمت محتوي دانه است.

خواص : از باريجه بيشتر در موارد زير استفاده درماني به عمل مي‌آورند:

تقويت بدن-نزله-تشنج-عادت ماهانه-بيماري‌هاي رحمي-درد معده و ...

محل رويش: بختياري-گچسر-قزوين-دره لار-كوه دماوند-اطراف تهران-كرمانشاه-در 35 كيلومتري جنوب سلطانيه-دره هراز و ...

.........................................................................................

 

.........................................................................................

بذرالبنج

 

نام‌هاي ديگر:

ژوسيكام-بنگ دانه-سكران

مشخصات ظاهري:

بذرالبنج، گياهي است علفي،‌دوساله و داراي ساقه استوانه‌اي شكل، خميده درناحيه راس و به ارتفاع 60 تا 80 سانتيمتر است. ريشه‌اي راست، دراز و نسبتاً ضخيم دارد. برگ‌هاي آن متناوب، مثلثي شكل، نوك تيز و در قسمت انتهايي ساقه معمولاً عاري از دمبرگ و منقسم به لوبهاي نامساوي و نوك تيز است. درازاي برگ هاي آن به 20 و پهناي آن به 5 تا 7 سانتي‌متر مي‌رسد. رنگ برگ‌هاي آن سبز مايل به سفيد است و به محض دست زدن به آن نيز، به انگشتان مي‌چسبد. گل‌هاي آن رنگ زرد روشن دارد و شبكه‌اي از خطوط ظريف به رنگ ارغواني نيز آنها را زيباتر مي‌كند. ميوه‌ي آن پوشينه است.

خواص: قسمت مورد استفاده گياه مزبور برگ و دانه‌هاي آن مي‌باشد كه در موارد زير مورد استفاده درماني قرار مي‌گيرد:‌ تشنج-درد-بي‌خوابي-بيماري‌هاي عصبي-بيماري‌هاي دستگاه تنفس-سل-سياه سرفه-سرفه‌هاي تشنجي-برونشيت مزمن-دردهاي عصبي-رماتيسم-نقرس-احساس چنگ زدگي در معده-قولنج‌ها-ورم حاد و مزمن پستان و ...

محل رويش: بذرالبنج معمولاً در كنار جاده‌ها، اماكن مخروبه،‌ قبرستان‌ها و نواحي باير رشد مي‌كند. در مناطق آذربايجان-اروميه-تهران-رودبار-كليبر-اراك-گرگان-كرج و ... يافت مي‌شود.

.........................................................................................

برگ نو 

 

نام‌هاي ديگر: قره دون-مندارچه-فغو-نوار ابيض-سوسن ابيض.

مشخصات ظاهري:

برگ نو، درختچه‌اي به ارتفاع 2 تا 5 متر كه شاخه‌هاي متعدد به وضع قائم و برگ‌هاي بيضوي و منتهي به نوك باريك دارد. گل‌هاي سفيد، معطر و مجتمع به صورت خوشه‌هاي متعدد و پرگل و ميوه‌اش سته، تقريباً كروي، به بزرگي 5 تا  8 ميليمتر و به رنگ سياه است.

جالب است بدانيد كه برگ نو در همه فصل‌ها، سبز به نظر مي‌رسد، زيرا هميشه قسمتي از برگ‌هاي آن در زمستان،‌ برروي شاخه‌هاي باقي مي‌ماند و چون در اين فصل، رنگ مايل به قرمز نيز پيدا مي‌كند، به اين خاطر منظره‌ي زيبا به گياه مي‌بخشد.

خواص: قسمت مورد استفاده برگ نو گل  و ميوه‌ي آن است كه در موارد زير از آنها استفاده درماني به عمل مي‌آيد: اسهال‌هاي ساده-ورم لثه‌ها، درد گلو، ورم مخاط دهان و آفت (به صورت غرغره)-تب و ...

محل رويش: تهران-رشت-آستارا-طالش-حسن بگلو-جنگل‌هاي ارسباران و ...

.........................................................................................

برنجاسف

 

نام‌هاي ديگر:

شويلاء-حبق الراعي

مشخصات ظاهري:

برنجاسف، گياهي است علفي، به ارتفاع 80 تا 150 سانتي‌متر كه ريشه دراز به قطر يك سانتيمتر و ساقه‌اي راست و استوانه‌اي شكل، به رنگ سبز نقره‌اي، گاهي مايل به قرمز و پوشيده از تارهاي ظريف و مايل به سفيد دارد.

نظرات شما عزیزان: